De Fenicische kleitablethttp://coa.inducks.org/story.php?c=I+TL++677-ANa dit verhaal gelezen te hebben moet ik mij natuurlijk afreageren, hoewel ik al gewaarschuwd was.
Eerst even die titel, "De Fenicische kleitablet". In mijn leven heb ik mij toch wel af en toe wat met kleitabletten beziggehouden, maar nog nooit heb ik iemand "de kleitablet" horen zeggen. Normale mensen zeggen namelijk "het kleitablet". Zoekopdrachten op het internet bevestigen dit beeld. "Tablet" is ontleend aan het Franse "tablette" (verkleinwoord van "table"), wat vrouwelijk is. Het woordenboek geeft voor "tablet" als geslacht v(m), o. Je mag het dus helemaal zelf weten, maar toch vind ik dit maar raar. Bij "idee" heb je het verschil tussen mensen die Nederlands hebben gestudeerd ("de idee") en de rest van de Nederlandse bevolking ("het idee"). Er is echter geen apotheker noch een assyrioloog die "de tablet" zegt. Tegenwoordig bestaat er ook nog het betekenisverschil met de elektronische tablet (uitspraak: tèblut), wat inderdaad wel het lidwoord "de" krijgt.
Op de titelpagina zien we onze eenden van Goldonië naar Mineralië vliegen. Moeten jullie eens raden waar de gouden berg ligt. In het Italiaanse origineel heet Mineralië gewoon Brasile (dat is Italiaans voor Brazilië) en - hoewel onleesbaar op de scan op Inducks - Goldonië ongetwijfeld Paperopoli. De vertaler is weer echt aan het scoren.
Dit maakt voor mij meteen duidelijk waar dit verhaal over gaat, maar voor de kindertjes is er een probleem. Wie nog nooit van de Feniciërs gehoord heeft, zal uit dit verhaal concluderen dat het een Zuid-Amerikaans volk betreft. Niemand is ook maar verrast dat er een Fenicisch kleitablet in Brazilië gevonden wordt. Theorieën over een Fenicische ontdekking van Amerika zijn blijkbaar ook in de Duckwereld alom bekend en geloofd, maar een Fenicisch kleitablet dat dat bevestigt, is toch wel heel bijzonder, vooral omdat de Feniciërs niet op klei schreven.
Ik zal jullie uitleggen waarom de Feniciërs Amerika niet hebben ontdekt. Zij voeren over vele zeeën en voerden handel met vele volkeren. Handelswaar en -posten zijn overal in het Middellandse Zeegebied te vinden. Zo'n handelsnetwerk is natuurlijk in de loop der tijd ontstaan doordat men op zoek ging naar nieuwe afzetmarkten. Wanneer men echter op een punt komt waar zelfs de lokale bewoners geen land dat verder ligt kennen, gaat men niet uit nieuwsgierigheid toch "even" kijken. Voor ieder schip, de lading, de bemanning en de proviand heeft men namelijk investeerders nodig. Die zijn niet gek. Columbus had moeite om geld te krijgen om een theoretisch snellere route naar Azië te verkennen. Als hij uit nieuwsgierigheid had willen kijken of er toevallig nog onbekend land in de oceaan lag, had hij moeten zwemmen. De Feniciërs zaten al in Azië, dus die hoefden daar niet meer heen.
Op het kleitablet, dat vreemd genoeg in een rivierbedding bewaard is gebleven, staan tekens waarvan de meeste wel Fenicische letters zouden kunnen zijn, maar er staat niets in de Fenicische taal. Kwik weet het wel te lezen, met behulp van de woordenlijst in het onzichtbare "handboek". Er is sprake van een gouden berg, dus de eenden gaan daarnaar opzoek, met behulp van een vliegtuig en Dagoberts neus. Ze storten neer bij de vergeten afstammelingen van de Feniciërs, die zich verborgen houden voor de Inca's. Van een bezoeker lang geleden heeft men Nederlands geleerd, wat iedere Feniciër vloeiend spreekt en aanvankelijk ook de taal is waarin men onderling communiceert. Vanaf p.305 gaat men echter "Fenicisch" spreken, dat wil zeggen dat de tekstballonnen gevuld zijn met tekens die voor het grootste deel te herleiden zijn op het Fenicische schrift. Uit een vraagteken blijkt dat de tekenaar of letteraar niet wist dat Fenicisch van rechts naar links geschreven werd en bovendien geen leestekens kende (op de woorddeler in sommige teksten na). De tekstballonnen bevatten telkens dezelfde lettercombinaties, vaak onderverdeeld in drie regels, al wordt niet ieder keer de volledige sequentie gebruikt. Soms is het geheel gespiegeld of op de kop gezet. Op p.309, plaatje 3 is de eerste regel normaal, de tweede op de kop, en de derde gespiegeld naast de eerste regel geplaatst. Dit is de enige keer dat er een vertaling bij staat: "Ze waren gewaarschuwd! Nu zullen we ons wreken!"
Aan het eind van het verhaal wil Dagobert het kleitablet tentoonstellen. Helaas laat Donald het kapot vallen. Dit tablet kunnen we dus niet meer zien, maar wel zijn er vanaf vandaag in het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden vanwege een speciale tentoonstelling extra veel kleitabletten te bekijken. Mij is verzekerd dat ze deze keer niet op de kop staan. Deze kleitabletten zijn vanzelfsprekend niet Fenicisch. Mocht je om die reden niet geïnteresseerd zijn, dan vind je wellicht de tentoonstelling over Carthago in hetzelfde museum wel het bezoeken waard.