DisneyRemc°o° schreef:Song of the South... ik snap het nog steeds niet. De film zou niet opnieuw uitgebracht worden, omdat Song of the South een beeld zou schetsen dat slaven tevreden waren met hun leven. Nu kun je er heel lang over discussiëren of dat terrecht is of niet. Ik weet niet hoe de slaven zich toendertijd voelden. Het lijkt me geen prettig leven, maar dat is mijn mening. En zo heeft iedereen een mening.
Om terug te komen op Song of the South. In deze film lijkt uncle Remus een gelukkig man, ondanks dat hij een slaaf is. Maar dit betekent niet automatisch dat hij gelukkig is omdat hij slaaf is. Misschien is uncle Remus gewoon een vrolijke man. Moet de film nou echt 'verboden' worden omdat dit slechts suggereert dat hij blij is met z'n slavenleven. Dat is toch wel een hele diepgaande gedachte voor een film die eigenlijk gewoon als een vrolijke film bekeken zou moeten worden. Wat mij betreft kan het geen kwaad om Song of the South op DVD uit te brengen.
Het probleem met
Song of the South ligt veel dieper. Tegenwoordig zijn we geneigd om te zeggen: "ach, zo dachten de mensen nou eenmaal over zwarten toen de film uitkwam". Probleem is dat de film al onder vuur lag toen-ie uitkwam in 1946. Het geromantiseerde beeld van het Zuiden van de VS, met blije slaven (of ex-slaven) die gehoorzaam zijn aan hun (ex-)meesters was reeds toen al lang uit de mode, al sinds
Gone with the Wind (1929). Stapje voor stapje waren zwarte Amerikanen bezig zich een weg omhoog te werken in Hollywood (geholpen door WO II, waarin de overheid films stimuleerde waarin alle Amerikanen zij aan zij vochten tegen de facisten en racisten in Europa) en Disney kwam met een prent die twintig jaar in het verleden thuishoorde.
'Uncle Remus' is al een heel oud figuur. Disney heeft hem niet bedacht. Het is al een heel oud stereotype van de neger, net zoals de 'coon' (de stuntel), de 'mammie' (de dikke huishoudster) en de 'tom' (de slechterik). Vier jaar nadat Dooley Wilson op voet van gelijkwaardigheid omgang had gehad met Humfrey Bogart in
Casablanca komt Disney met een stereotypering van oude zwarte mensen. Je kunt je voorstellen dat dat een storm van kritiek opleverde. Je kunt je ook voorstellen dat het ook vandaag de dag nog beledigend is voor zwarte mensen. Niet alleen het figuur Uncle Remus, maar ook hetgeen ik hierboven heb beschreven. De slavernij is een vreselijke periode in de geschiedenis van de VS geweest, en er moest een Burgeroorlog gevochten worden om 'm af te kunnen schaffen. Zwarte slaven hebben op de plantages veel geleden. Het opvoeren van een blije en trouwe (ex-)slaaf was in de jaren '10 en '20 gebruikelijk, maar veroorzaakte veel pijn bij de zwarte bevolking. Het bagatelliseert de pijn van hun grootouders of -zoals nu- hun voorvaderen én het pleit de blanke slavenhouders vrij. Want dat zijn toch de ouders van de hoofdpersonen in
Song of the South: ex-slavenhouders, plus dat de film speelt in het Zuiden, voorstander van het behouden van de slavernij en de verliezer van de Burgeroorlog (en de thuisbasis van de Ku Klux Klan).
Om al die redenen lag die film toen zo gevoelig en ligt die nog steeds zo gevoelig. Ik begrijp dat wel. Ik vind niet dat we nou die film in de ban moeten doen. We moeten geen enkele oude film in de ban doen. Als-ie vandaag de dag was gemaakt was het wat anders, maar vooruit... zo'n oude film kan best. Laat 'm voorafgaan aan een inleiding door die Leonard Maltin, die wat historische context kan geven. Raar is, dat de film een paar jaar geleden nog in Nederland op Net 5 is uitgezonden en volgens mij gewoon te koop is.
Wie geïnteresseerd is in het onderwerp (de afbeelding van zwarte mensen in Hollywood) kan ik aanbevelen:
Bogle, Donald. Toms, Coons, Mulattoes, Mammies and Bucks: An Interpretive History of Blacks in American Films. 3e ed. Oxford: Roundhouse Publishing Ltd, 1994.
Cripps, Thomas. Making Movies Black: The Hollywood Message Movie from World War II to the Civil Rights Era. New York: Oxford University Press, 1993.
Guerrero, Ed. Framing Blackness: The African American Image in Film. Philadelphia: Temple University Press, 1993.
