Daniel73 schreef:Rockerduck schreef:Het is geen muziek.
Als je zo gaat beginnen is er weinig discussie mogelijk. Alsof muziek aan vaste waarden en normen moet voldoen. Van klassieke muziek en van jazz-muziek kun je ook stellen dat je geen zinnen en geen stem [hoort]. Bij het experimentelere werk op Radio 4 hoor je soms de spookachtigste, vage combinaties. Maar dat is blijkbaar geen muziek?
Rockerduck schreef:Dat is wat je noemt spijkers op laag water zoeken, Daniel. Je begrijpt best wat ik bedoel.
Nee, dat begrijp ik niet. Hoewel er met jou velen zullen zijn die dergelijke zelfkant-opnames van Frusciante "geen muziek" noemen. Al was het maar vanwege de ontstellende slordigheid van uitvoeren. Toen ik zijn eerste solo-CD 'Niandra LaDes and Usually Just a T-Shirt' kocht was het aanvankelijk als een curiositeit. Tijdens het beluisteren in de platenzaak verwachtte ik er weinig van. Ik was dus allesbehalve fan van Frusciante. De verkoper zei dat hij de CD niet kan verdragen. Zo vals als hij de zang vindt.
Wikipedia: Niandra Lades and Usually Just a T-Shirt (1994)
http://en.wikipedia.org/wiki/Niandra_Lades_and_Usually_Just_a_T-ShirtEen reden voor mij om de CD te beluisteren en herbeluisteren was vooral uit interesseerd naar de manier hoe de opnames zijn gemaakt. Namelijk thuis, met vrij eenvoudige opname-apparatuur. Vier sporen en soms acht, heb ik begrepen. De CD geeft op zich een documentaire-achtige weergave van hoe een beroemde muzikant die de wereld aan zijn voeten heeft, thuis zit te klooien als een zwerver.
Pas na een aantal keer luisteren raakte ik verslaafd aan steeds grotere delen van de CD. Misschien is het hersenspoeling. Maar dan heb ik wel als excuus dat Frusciante niet zomaar een muzikant is, gezien zijn status als gitarist bij met name de Red Hot Chili Peppers. Voordat Frusciante zo in verval raakte studeerde hij naar eigen zeggen zo'n 10 uur per dag op gitaar. Hij had dus reeds braaf zijn huiswerk gedaan voordat hij in verval raakte. Een aantal van de thuisopnames zouden gemaakt zijn ten tijde van de studio-opnames van de Peppers voor 'Blood Sugar Sex Magik' (1991), met daarop o.m. de hits 'Under the Bridge' en 'Give It Away'. Daarop speelt Frusciante wel strak en gedisciplineerd. Zoals hij later weer zou doen vanaf 1998, na zijn terugkeer bij de Peppers.
Wat mij aanspreekt op Frusciante's solo-CD 'Niandra LaDes' is de bedriegelijk lakse manier van spelen die niettemin is gebaseerd op een muzikaliteit en vaardigheid waar menig getalenteerde artiest jaloers op kan zijn.
Ik vind de CD een inspiratie voor amateurs op zolderkamers om zelf muziek te gaan maken. Ondanks beperkte geluidstechniek en eventuele slordigheid. Dit brengt de CD dichtbij huis. Zeker als deze thuis is opgenomen met een beperkt aantal instrumenten, vaak alleen gitaar en soms wat toetsen.
Bedriegelijk is dat de chaotische CD volgens mij een gevoel geeft van "dat kan ik ook". Waarbij dan al gauw blijkt hoe vernuftig en briljant de schijnbaar achteloze, demo-achtige schetsen in elkaar zitten. Zelfs al speelt Frusciante als een verdwaalde dronkenlap, dan nog is te horen hoezeer zijn geluid bijdraagt aan dat van de Peppers, die hem in de jaren 1992-1997 node gemist hebben als bandlid.
Een voorbeeld daarvan vind ik (nogmaals) '
Untitled #11', zoals te horen op 'Niandra Lades':
http://www.youtube.com/watch?v=ziwk9UVBv5EIk kan niet nalaten te benadrukken hoe weergaloos vernuftig ik deze schijnbaar eenvoudige, chaotische thuis-opname vind. Daarbij ben ik overigens aangestoken door Stefhan, die op zijn beurt weer door mij is aangestoken met Frusciante. Hoor toch eens goed wat Frusciante in een nummer van een kleine twee minuten neergooit.
De matige geluidskwaliteit, verergerd door YouTube, is een hinderlijke barrière op zich. Maar dan toch vind ik dat nog steeds te horen is dat hier niet zomaar wat geklooid wordt, en dat het wat mij betreft zeker wel muziek is. Meetbaar. Of men het qua smaak nou mooi vindt of niet.
De eerste minuut bevat een instrumentaal intro waarbij freakerige gitaren schijnbaar maar wat klooien, maar ondertussen een intens spel neerzetten dat zich verrassend combineert met de eveneens schijnbaar maar wat klooiende mellotron-achtige geluiden die soms ruwweg aangezet lijken te worden, alsof er maar wat op knopjes gedrukt wordt.
Als ik alleen dat op me in laat werken met enige vergiffenis voor de slordigheid, hoor ik een vernuftige symfonische compositie van geluidencombinaties die onverwacht vaak wél kloppen. Zodat een onaanhoorbare wolk van geluiden zich lijkt te ontcijferen als een geniale compositie die helaas nooit een groot publiek heeft bereikt. Frusciante doet hier iets waar bijv. Pink Floyd groot mee is geworden. Maar dan met een muzikaliteit waar Pink Floyd volgens mij een flinke kluif aan zou hebben. En dat thuis door één persoon met simpele opname-apparatuur.
Hoe klinkt die instrumentale eerste minuut als je het zo beluistert?
De tweede minuut is met zang. Het lijkt slechts een korte aanzet maar kan ook makkelijk staan als een compleet lied. Zoals men van veel kinderliedjes vaak alleen een couplet zingt.
Als couplet voor een nummer van de Peppers zou het volgens mij makkelijk tot een commerciële meezinger hebben kunnen leiden. Zoals 'Under the Bridge'. Ik hoor het publiek al meezingen: "I connect you with your shadow."
Ik ben gul bereid toe te geven dat Frusciante hier een aantal hoge barrières opwerpt om in dit soort werk hoorbaar en beluisterbaar over te komen. En er zijn veel mensen die er hun neus voor ophalen. Waaronder ook mensen die liever de Peppers en zijn latere, post-1998 werk horen. Zelf ben ik blij dat ik de moeite heb genomen om deze CD op me in te laten werken. Ik vind het Frusciante's beste werk.
Ik vind de CD 'Niandra LaDes' een ideaal klankbord als het gaat om muzikale expressie. Frusciante laat zich soms ontzettend gaan. Een rauwe schreeuw is daadwerkelijk een rauwe schreeuw. Zoals ook in een opera een luide uithaal harder is. Deze puurheid en de agressie geven mij een ervaring die ik tot dusver alleen bij Nirvana had. Maar Nirvana moest het hebben van beduidend minder muzikaliteit.
Frusciante weet een ruwe punk-achtige manier van spelen te combineren met symfonische invloeden. Niet van die gelikte symfo-podiumrock, maar met de intensiteit die ik eerder hoor op klassieke zender Radio 4 dan op popzender Radio 3.
Het zou misschien simpel zijn te stellen dat als Frusciante zo klinkt aan lagerwal, dat hij er dan aan hogerwal ver bovenuit stijgt. Maar wat ik dan mis is de emotie en de ruwheid van de ellende op 'Niandra LaDes', die ter plekke laat horen hoe het écht is om maatschappelijk aan lagerwal te zijn, ondanks rijkdom. Opgenomen op het moment zelf. Dat kan Frusciante niet nabootsen nu hij (gelukkig) gezond leeft. In die zin is 'Niandra LaDes' een unieke eenmalige ontvlamming van muzikale, intense bezetenheid. Had Frusciante het niet opgenomen en openlijk uitgebracht, dan was deze historische periode voor het publiek verloren gegaan.
Zelfs al zou Frusciante nu een keurige, gelikte, uitgewerkte 'Niandra LaDes' presenteren, het is dan toch maar een benadering van wat toentertijd pijnlijk authentiek was. Hoewel ik wel denk dat zo'n nieuwe versie een goede manier zou zijn om de muziek van 'Niandra LaDes' verteerbaar te maken voor de grote massa.
Hier nog wat korte nummers van de CD zelf:
Untitled #3 - John Frusciantehttp://www.youtube.com/watch?v=ThWWcokyVjUTwee minuten. Het gezongen eerste gedeelte klinkt wat mij betreft als een aanzet tot een hit voor de Peppers. Het eindigt al spoedig met een gesproken tekst. Een soort van bekentenis waarin de ik-persoon zich op een plaats meent te bevinden waar de woorden op het papier "wouldn't be the scribbly nonsense they are".
Op zijn best vind ik deze opname klinken als een gemiste kans voor de Peppers. Let op de zanglijn en hoe die zich uitbouwt binnen slechts een minuut.
Untitled #4 - John Frusciantehttp://www.youtube.com/watch?v=9svhR7yxHmYInstrumentaal. Wederom slechts twee minuten. Electrische gitaar. Na ongeveer dertig seconden is een gedeelte te horen dat ik briljant gevoelig vind in combinatie met het begin en het ruwere, stoere einde.
Hier laat Frusciante horen waarom ik de macho-achtige Peppers überhaupt interessant vind. In het tumult weet hij voor mij een gevoelige snaar te raken die weinig andere gitaristen op hun gitaar kunnen vinden.
Hieronder een lang, experimenteel nummer:
Untitled #8 - John Frusciantehttp://www.youtube.com/watch?v=v31F5yilQp8Acht minuten ditmaal. Instrumentaal. Met gesproken stemmen.
Ik heb begrepen dat dit een nummer is waar Stefhan moeite mee heeft. Zelf vind ik dat Frusciante hier geniaal een spookachtige eenzame sfeer neerzet, benadrukt door stemmen die als geesten lijken te verschijnen. Tenminste zoals ik het interpreteer is het nummer een expressie van wat Frusciante werkelijk ervoer in die tijd. Hij dacht toentertijd geesten om heen zich te hebben.
Misschien valt 'Untitled #8' in een muzikaal verantwoord perspectief te zetten door het te vergelijken met de ruim acht minuten durende geluidscollage 'Revolution 9' van The Beatles, uit 1968.
http://en.wikipedia.org/wiki/Revolution_9The Beatles - Revolution 9 [fragment]
http://www.youtube.com/watch?v=I9JU5k9K-RAOok dit hoort volgens mij beter thuis op Radio 4 dan op Radio 3. Het is in elk geval geen pópmuziek.